Học nhạc lý piano là một phần quan trọng nếu muốn chơi đàn piano chuyên nghiệp. Nó còn giúp bạn hiểu và sáng tạo hơn trong việc chơi và sáng tác nhạc. Vậy hãy cùng Hảo Vĩnh Music tổng hợp những kiến ​​thức nhạc lý piano cơ bản cần nắm vững được bật mí trong bài viết dưới đây nhé.

Giới thiệu tổng quan về nhạc lý piano cơ bản

Nhạc lý piano cơ bản là nền tảng kiến ​​thức để có thể đọc, biểu diễn và sáng tác nhạc. Dù bạn là người mới bắt đầu hay muốn nắm vững kiến thức cơ bản thì nhạc lý cũng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cấu trúc và cách biểu diễn âm nhạc.

Nhạc lý là kiến thức cơ bản mà người học piano cần nắm

Nhạc lý là ngôn ngữ của âm nhạc. Nhạc lý sử dụng biểu đồ, ký hiệu và ký tự đặc biệt để thể hiện các yếu tố quan trọng trong một bản nhạc. Thông qua nhạc lý, người chơi có thể hiểu được tốc độ, nhịp điệu, cao độ bản nhạc.

Các nội dung này thường được cung cấp qua các giáo trình nổi tiếng, bạn có thể tìm hiểu thêm và chọn giáo trình tự học piano để theo học nhé.

Học nhạc lý piano cần nắm vững những kiến thức gì?

Để học nhạc lý piano, người học bắt buộc phải nắm vững những kiến thức sau:

Học cách đọc nốt nhạc chuẩn

Các nốt nhạc cơ bản trên phím đàn piano bao gồm 7 nốt, ký hiệu là C, D, E, F, G, A, B, tương ứng với các nốt Đô, Rê, Mi, Fa, Sol, La, Si. Bạn có thể nhận biết chúng qua cách các phím được sắp xếp trên đàn.

Phím trắng trên đàn piano đại diện cho các nốt nhạc cơ bản này, với thứ tự là C, D, E, F, G, A, B, và được xếp cạnh nhau liên tục.

Phím đen trên đàn piano được sắp xếp thành các cụm 2 và 3 phím, tạo ra các nốt thăng (#) và giáng (b), nằm giữa các nốt trắng liền kề. Ví dụ, nốt D (Rê) nằm giữa cụm 2 phím đen, trong khi nốt G (Sol) và nốt A (La) nằm giữa cụm 3 phím đen.

Bài hát để luyện tập cách đọc nốt nhạc

Phương pháp ghi nhớ nốt nhạc đơn giản cho người mới bắt đầu:

• Học thuộc lòng các nốt nhạc, sau đó đọc tên các nốt và nhìn trên bàn phím các nốt trên dòng kẻ. Sau đó xác định trên bàn phím các nốt nằm trên dòng kẻ cách nhau 1 phím trắng.
• Tương tự, bạn phải thường xuyên ghi nhớ các nốt nhạc, sau đó đọc tên của chúng và nhìn trên bàn phím các nốt nằm trên khe. Sau đó xác định trên bàn phím các nốt nằm trên khe cách nhau bằng 1 phím trắng.

Nhớ hợp âm khi học piano

Ký hiệu hợp âm: C = Đô; D = Rê; E = Mi, F= Fa; G – So; A = La, B = Si.

Cách đọc tên hợp âm:

• Tất cả chữ cái có in hoa: hợp âm … trưởng.
• Có chữ m ở sau các chữ cái in hoa: hợp âm … thứ.
• Có số, dấu thăng, dấu giáng…

Các hợp âm phổ biến nhất

Khi học nhạc lý piano, có rất nhiều loại hợp âm khác nhau như Hảo Vĩnh Music đã liệt kê ở trên. Bao gồm hợp âm thứ, hợp âm trưởng, hợp âm thăng, hợp âm giáng và các biến thể phức tạp hơn như hợp âm có dấu (/), các ký hiệu 7M, M7, (+), (-), aug, sus, dim, (△),…

Thứ tự các dấu hóa khi chơi piano

Dấu hóa cũng quan trọng không kém, nó bao gồm dấu thăng (#) và dấu giáng (b). Người học có thể nhanh chóng xác định các nốt tăng hoặc giảm ½ cung dựa vào số lượng dấu thăng (#) hoặc giáng (b) cố định trên khuông nhạc. Khi hiểu rõ cách sử dụng các dấu hóa này thì bạn mới có thể đọc và chơi các hợp âm chính xác.

Mẫu minh họa thứ tự các dấu hóa

Cụ thể như sau:

• Khoảng cách giữa phím đen và phím trắng liền kề trên đàn piano là ½ cung.
• #: ký hiệu dấu thăng (tăng nửa cung)
• b: ký hiệu dấu giáng (giảm nửa cung)
• # và b xuất hiện ở đầu khuông nhạc và nốt nào có dấu này sẽ tăng hoặc giảm ½ cung.

Nắm rõ trường độ nốt nhạc

Trường độ nốt nhạc là giá trị thời gian của âm thanh, liên quan đến thời gian mà nguồn âm thanh phát ra dao động. Trong nhạc lý, độ dài của âm thanh được biểu thị bằng các nốt nhạc với những hình dạng khác nhau.

Nắm rõ trường độ nốt nhạc

Mỗi nốt nhạc bao gồm hai bộ phận:

• Thân nốt nhạc: Xác định cao độ của âm thanh, có thể là hình màu đen hoặc trắng.
• Đuôi và dấu móc: Đuôi nốt nhạc là vạch thẳng đứng dùng để xác định độ dài của âm thanh, có thể quay lên hoặc quay xuống. Dấu móc nằm ở bên phải của đuôi nốt và thêm vào để chỉ rõ thời lượng ngắn hơn.

Nguyên tắc về độ dài của nốt nhạc là nốt đứng trước có giá trị gấp đôi nốt đứng sau. Nếu nốt tròn có giá trị là 4 đơn vị đo độ dài (đv/nhịp), thì các nốt khác sẽ có giá trị tương ứng như sau:

• Nốt trắng: 2 đv
• Nốt đen: 1 đv
• Nốt móc đơn: 1/2 đv
• Nốt móc kép: 1/4 đv
• Nốt móc ba: 1/8 đv
• Nốt móc bốn: 1/16 đv

Hiểu ý nghĩa các kiểu nhịp phách phổ biến

Các nhịp phách (time signature) quy định số lượng nốt nhạc trong mỗi nhóm nhịp điệu, xác định cấu trúc của một bản nhạc. Các nhịp phách phổ biến nhất là: 4/4, 3/4 và 6/8. Người học phải hiểu rõ các nhịp phách để đọc, chơi nhạc đúng theo nhịp, từ đó thể hiện được phong cách của bản nhạc.

Các kiểu nhịp phách phổ biến nhất

Có nên tự học nhạc lý piano cơ bản hay không?

Tự học nhạc lý piano có thể giúp bạn quản lý thời gian và quá trình học tập của bản thân. Bạn có thể tập trung vào các kiến thức mà bạn quan tâm nhất và học theo tốc độ của riêng. Học bằng sách học đàn piano thường tiết kiệm chi phí hơn so với việc thuê giáo viên hoặc tham gia các khóa học. Tuy nhiên, học với người hướng dẫn có kinh nghiệm sẽ giúp bạn phát triển kỹ năng của mình nhanh hơn, nhận được phản hồi cần thiết và luôn có động lực.

Có nên tự học nhạc lý piano cơ bản hay không?

Do đó, lựa chọn tốt nhất là bạn kết hợp giữa tự học và học với giáo viên hoặc tham gia lớp dạy piano tại Đà Nẵng. Việc tự học nhạc lý piano có thể giúp bạn làm quen với những kiến ​​thức cơ bản và có được sự tự tin trong quá trình học.

Trên đây là các kiến thức để học nhạc lý piano cơ bản mà Hảo Vĩnh Music muốn chia sẻ tới các bạn. Hy vọng qua bài viết này các bạn có thể nắm chắc nhạc lý cũng như chơi được loại đàn này. Nếu có cơ hội, bạn hãy tìm hiểu thêm khóa dạy piano tại nhà Đà Nẵng với giảng viên có nhiều kinh nghiệm, giúp bạn đọc nhạc lý thành thạo, tự tin chơi bất kỳ bản nhạc nào và xây dựng nền tảng vững chắc để trở thành pianist chuyên nghiệp nhé.

Giải đáp thắc mắc: Học Organ có chơi được piano không?